గజ లక్ష్మీ వాహన సేవలో అమ్మవారు.. కరణం వెంకటేశ్వర ప్రసాద్ తిరుచానూరు కార్తీక బ్రహ్మోత్సవాల ప్రాముఖ్యత తిరుమల శ్రీవారికి జరిగే బ్రహ్మోత్సవాలు ఎంతటి వైభవోపేతమైనవో, తిరుచానూరులో పద్మావతి అమ్మవారికి జరిగే ఈ కార్తీక బ్రహ్మోత్సవాలు కూడా అంతే సమానమైన ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటాయి. 1. అమ్మవారి అవతరణోత్సవం: పురాణాల ప్రకారం, కార్తీక మాసంలో శుక్ల పక్ష పంచమి తిథినాడు, ఉత్తరాషాఢ నక్షత్రంలో పద్మావతి అమ్మవారు తిరుచానూరులోని "పద్మ సరోవరం"లో బంగారు తామర పువ్వు (Golden Lotus) నుండి అవతరించారు. ఈ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రతి ఏటా 9 రోజుల పాటు ఈ బ్రహ్మోత్సవాలను నిర్వహిస్తారు. 2. ధ్వజారోహణంతో ప్రారంభం: ఉత్సవాలు "ధ్వజారోహణం"తో మొదలవుతాయి. అమ్మవారి వాహనమైన ఏనుగు బొమ్మతో కూడిన జెండాను (Gaja Dhwajam) ఎగురవేసి సకల దేవతలను ఉత్సవాలకు ఆహ్వానిస్తారు. ఫోటోలలోని విశేషం: గజ వాహన సేవ (Gaja Vahanam) బ్రహ్మోత్సవాలలో 5వ రోజు రాత్రి జరిగే గజవాహన సేవ ఇది అమ్మవారికి అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన వాహన సేవ. * గజలక్ష్మి స్వరూపం: ఏనుగు ఐశ్వర్యానికి, రాజసానికి ప్రతీక. పాలసముద్ర మథనం సమయంలో లక్ష్మీదేవి ఆవిర్భవించినప్పుడు దిగ్గజాలు (ఏనుగులు) ఆమెను అభిషేకించాయని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. అందుకే అమ్మవారు ఈ వాహనంపై "గజలక్ష్మి" అలంకారంలో భక్తులకు దర్శనమిస్తారు. * విశేష అలంకరణ: అమ్మవారు బంగారు ఆభరణాలు, భారీ పుష్పమాలికలు, ముఖ్యంగా కాసుల పేరు వంటి విశేష ఆభరణాలతో అలంకరించబడి ఉన్నారు. * బంగారు ఏనుగు: అమ్మవారు అధిరోహించిన ఏనుగు వాహనం పూర్తిగా బంగారు తొడుగుతో (Gold Plated) చేయబడి ఉంటుంది. ఇది భక్తుల జీవితాల్లో సిరిసంపదలను అనుగ్రహించే అమ్మవారి తత్వాన్ని సూచిస్తుంది. బ్రహ్మోత్సవాలలోని ఇతర ముఖ్య ఘట్టాలు ఈ 9 రోజుల ఉత్సవాల్లో ఒక్కో రోజు అమ్మవారు ఒక్కో వాహనంపై విహరిస్తారు: * చిన్న శేష వాహనం & పెద్ద శేష వాహనం: ఆదిశేషునిపై విహారం. * హంస వాహనం: అమ్మవారు జ్ఞానానికి ప్రతీక అయిన సరస్వతీ దేవి రూపంలో దర్శనమిస్తారు. * ముత్యపు పందిరి వాహనం: చల్లని వెన్నెల కురిపించే ముత్యాల పందిరిలో విహారం. * సింహ వాహనం: దుష్ట శిక్షణ కోసం అమ్మవారు శక్తి స్వరూపిణిగా సింహంపై వస్తారు. * గరుడ వాహనం: ఇది చాలా విశేషం. సాక్షాత్తు శ్రీ మహావిష్ణువు వాహనమైన గరుత్మంతుడిపై లక్ష్మీదేవి ఊరేగడం, ఆమె సర్వస్వతంత్రురాలు అని చాటిచెప్పే అద్భుత ఘట్టం. * రథోత్సవం: ఎనిమిదవ రోజు అమ్మవారు రథంపై ఊరేగుతారు. పంచమి తీర్థం (ఉత్సవాల ముగింపు) ఈ బ్రహ్మోత్సవాలన్నింటిలోనూ అత్యంత పవిత్రమైనది చివరి రోజైన "పంచమి తీర్థం". * ఈ రోజున తిరుమల నుండి శ్రీవారు పంపిన పసుపు, కుంకుమ, చీర, సారెలను గజవాహనంపై తీసుకువస్తారు. * ఆ సమయంలో పద్మ సరోవరంలో చక్రస్నానం (Holy Bath) ఆచరిస్తారు. * ఈ ముహూర్తంలో పద్మ సరోవరంలో మునిగితే సాక్షాత్తు ఆ అమ్మవారి కటాక్షం లభిస్తుందని కోట్లాది భక్తుల నమ్మకం. దీనిని "దక్షిణ కుంభమేళా" అని కూడా పిలుస్తారని తిరుపతి శ్రీ చౌడేశ్వరి అమ్మవారి దేవస్థానం ప్రధాన పూజారి కరణం వెంకటేశ్వర ప్రసాద్ తెలిపారు.

 తిరుచానూరు కార్తీక బ్రహ్మోత్సవాల ప్రాముఖ్యత

తిరుమల శ్రీవారికి జరిగే బ్రహ్మోత్సవాలు ఎంతటి వైభవోపేతమైనవో, తిరుచానూరులో పద్మావతి అమ్మవారికి జరిగే ఈ కార్తీక బ్రహ్మోత్సవాలు కూడా అంతే సమానమైన ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంటాయి.

1. అమ్మవారి అవతరణోత్సవం:

పురాణాల ప్రకారం, కార్తీక మాసంలో శుక్ల పక్ష పంచమి తిథినాడు, ఉత్తరాషాఢ నక్షత్రంలో పద్మావతి అమ్మవారు తిరుచానూరులోని "పద్మ సరోవరం"లో బంగారు తామర పువ్వు (Golden Lotus) నుండి అవతరించారు. ఈ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రతి ఏటా 9 రోజుల పాటు ఈ బ్రహ్మోత్సవాలను నిర్వహిస్తారు.

2. ధ్వజారోహణంతో ప్రారంభం:

ఉత్సవాలు "ధ్వజారోహణం"తో మొదలవుతాయి. అమ్మవారి వాహనమైన ఏనుగు బొమ్మతో కూడిన జెండాను (Gaja Dhwajam) ఎగురవేసి సకల దేవతలను ఉత్సవాలకు ఆహ్వానిస్తారు.

ఫోటోలలోని విశేషం: గజ వాహన సేవ (Gaja Vahanam)

 బ్రహ్మోత్సవాలలో 5వ రోజు రాత్రి జరిగే గజవాహన సేవ ఇది అమ్మవారికి అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన వాహన సేవ.

  గజలక్ష్మి స్వరూపం: ఏనుగు ఐశ్వర్యానికి, రాజసానికి ప్రతీక. పాలసముద్ర మథనం సమయంలో లక్ష్మీదేవి ఆవిర్భవించినప్పుడు దిగ్గజాలు (ఏనుగులు) ఆమెను అభిషేకించాయని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. అందుకే అమ్మవారు ఈ వాహనంపై "గజలక్ష్మి" అలంకారంలో భక్తులకు దర్శనమిస్తారు.

 విశేష అలంకరణ: అమ్మవారు బంగారు ఆభరణాలు, భారీ పుష్పమాలికలు, ముఖ్యంగా కాసుల పేరు వంటి విశేష ఆభరణాలతో అలంకరించబడి ఉన్నారు.

 * బంగారు ఏనుగు: అమ్మవారు అధిరోహించిన ఏనుగు వాహనం పూర్తిగా బంగారు తొడుగుతో (Gold Plated) చేయబడి ఉంటుంది. ఇది భక్తుల జీవితాల్లో సిరిసంపదలను అనుగ్రహించే అమ్మవారి తత్వాన్ని సూచిస్తుంది.

బ్రహ్మోత్సవాలలోని ఇతర ముఖ్య ఘట్టాలు

ఈ 9 రోజుల ఉత్సవాల్లో ఒక్కో రోజు అమ్మవారు ఒక్కో వాహనంపై విహరిస్తారు:

  చిన్న శేష వాహనం & పెద్ద శేష వాహనం: ఆదిశేషునిపై విహారం.

  హంస వాహనం: అమ్మవారు జ్ఞానానికి ప్రతీక అయిన సరస్వతీ దేవి రూపంలో దర్శనమిస్తారు.

 ముత్యపు పందిరి వాహనం: చల్లని వెన్నెల కురిపించే ముత్యాల పందిరిలో విహారం.

 సింహ వాహనం: దుష్ట శిక్షణ కోసం అమ్మవారు శక్తి స్వరూపిణిగా సింహంపై వస్తారు.

 గరుడ వాహనం: ఇది చాలా విశేషం. సాక్షాత్తు శ్రీ మహావిష్ణువు వాహనమైన గరుత్మంతుడిపై లక్ష్మీదేవి ఊరేగడం, ఆమె సర్వస్వతంత్రురాలు అని చాటిచెప్పే అద్భుత ఘట్టం.

  రథోత్సవం: ఎనిమిదవ రోజు అమ్మవారు రథంపై ఊరేగుతారు.

పంచమి తీర్థం (ఉత్సవాల ముగింపు)

ఈ బ్రహ్మోత్సవాలన్నింటిలోనూ అత్యంత పవిత్రమైనది చివరి రోజైన "పంచమి తీర్థం".

  ఈ రోజున తిరుమల నుండి శ్రీవారు పంపిన పసుపు, కుంకుమ, చీర, సారెలను గజవాహనంపై తీసుకువస్తారు.

 ఆ సమయంలో పద్మ సరోవరంలో చక్రస్నానం (Holy Bath) ఆచరిస్తారు.

 * ఈ ముహూర్తంలో పద్మ సరోవరంలో మునిగితే సాక్షాత్తు ఆ అమ్మవారి కటాక్షం లభిస్తుందని కోట్లాది భక్తుల నమ్మకం. దీనిని "దక్షిణ కుంభమేళా" అని కూడా పిలుస్తారని తిరుపతి శ్రీ చౌడేశ్వరి అమ్మవారి దేవస్థానం ప్రధాన పూజారి కరణం వెంకటేశ్వర ప్రసాద్ తెలిపారు.